หากกล่าวถึงเทศกาลถือศีลกินเจ การกินหอยนางรมได้หรือไม่นั้นถือเป็นหนึ่งในประเด็นที่มีการถกเถียงกันมาโดยตลอด ในขณะที่บางกลุ่มมองว่าสามารถรับประทานได้เนื่องด้วยตำนานที่เล่าสืบต่อกันมาอย่างองค์หญิงเมี่ยวซ่านและตำนานพระถัมซังจั๋ง ในขณะที่บางกลุ่มมองว่าอย่างไรเสียหอยนางรมก็เป็นสัตว์ชนิดหนึ่ง หากถือศีลกินเจนั้นก็ไม่สามารถรับประทานได้ อย่างไรก็ดี ในบทความนี้น่ำเอี๊ยงขอพาทุกคนสำรวจความเชื่อเกี่ยวกับการรับประทานหอยนางรมในฐานะอาหารเจ ทั้งนี้เพื่อคลายข้อสงสัยและช่วยให้ผู้ที่ถือศีลกินเจสามารถตัดสินใจได้ดีขึ้น
ความเชื่อเกี่ยวกับการรับประทานหอยนางรมในฐานะอาหารเจ
ความเชื่อที่ 1: องค์หญิงเมี่ยวซ่าน (妙善公主)
ความเชื่อที่หนึ่งมาจากเรื่องราวขององค์หญิงเมี่ยวซ่าน ซึ่งต่อมาได้ตรัสรู้เป็นพระโพธิสัตว์กวนอิม ในสมัยที่ยังเป็นพระราชธิดาองค์เล็กของพระเจ้าเมี่ยวจวง (妙庄王) และพระนางเซี่ยวหลิน เมื่อยังเยาว์วัย องค์หญิงเมี่ยวซ่านมีคสามสนใจในการศึกษาพระธรรม ยึดมั่นในคำสอนของพระพุทธศาสนา และมีความตั้งใจที่จะช่วยสรรพสัตว์บนโลกไปนี้ให้พ้นทุกข์ ทว่าตอนนั้นพระเจ้าเมี่ยวจวงต้องการให้องค์หญิงเมี่ยวซ่านออกเรือน แต่นางกลับไม่สนใจความประสงค์ของพระบิดา จึงหนีออกจากวัง พระเจ้าเมี่ยวจวงทรงกริ้วเป็นอย่างมาก จึงพยายามขัดขวางทุกวิถีทางเพื่อไม่ให้องค์หญิงเมี่ยวซ่านบรรลุความต้องการของตน จนถึงขนาดที่เข่นฆ่าผู้คนที่นับถือพระพุทธศาสนา เมี่ยวซ่านจึงพาประชาชนผู้นับถือพุทธศาสนาหนีลงทะเล แต่ด้วยการเดินทางทะเลที่ยาวนานและเส้นทางที่ยาวไกล จึงทำให้เสบียงอาหารที่เตรียมไว้หมดลง ด้วยเหตุนี้อธิษฐานว่าหากเอาไม้พายจุ่มลงทะเลไปแล้วมีสิ่งใดติดขึ้นมา ก็จะกินสิ่งนั้นเป็นอาหาร ปรากฏว่ามีหอยนางรมติดขึ้นมา ด้วยเหตุนี้จึงกลายเป็นความเชื่อว่าหอยนางรมสามารถรับประทานได้
ความเชื่อที่ 2: พระถัมซังจั๋ง (玄奘)
อีกความเชื่อหนึ่งที่ชาวบ้านเชื่อถือกันคือเรื่องราวของพระถัมซังจั๋ง ซึ่งกำลังเดินทางไปอัญเชิญพระไตรปิฎกที่ดินแดนชมพูทวีป ระหว่างทางไม่สามารถหาสิ่งใดฉันได้เลย จึงตั้งจิตอธิษฐานว่าหากมีสิ่งใดที่สามารถฉันได้โดยไม่ผิดบาป ขอให้ปรากฏขึ้นเป็นภักษาหารด้วยเถิด ทันใดนั้นก็มีหอยนางรมจำนวนมากโผล่ขึ้นมาจากน้ำ ด้วยเหตุนี้จึงถือว่าหอยนางรมเป็นอาหารเจ ผู้ที่รับประทานเจสามารถบริโภคได้
ข้อกังขาเกี่ยวกับความเชื่อเกี่ยวกับหอยนางรมในฐานะอาหารเจ
อย่างไรก็ดี ทั้งสองความเชื่อที่ได้กล่าวถึงก่อนหน้านี้เป็นเพียงแค่นิทานที่เล่าสืบกันมา ไม่มีหลักฐานที่สามารถอ้างอิงได้ ความน่าเชื่อถือจึงมีไม่มากนัก และถึงแม้ว่าจะมีบางคนกล่าวว่าสามารถรับประทานหอยนางรมได้เพราะไม่มีทางเลือก แต่ท้ายที่สุดแล้วหอยนางรมก็เป็นสัตว์ชนิดหนึ่ง จึงทำให้คนส่วนใหญ่ยังคงหลีกเลี่ยงการรับประทานหอยนางรมเป็นอาหารเจ อีกทั้งร้านอาหารเจทั่วไปก็ไม่ได้ใช้ซอสหอยนางรมประกอบอาหารเจเช่นกัน
อ้างอิง :
https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/food/1028169
https://www.jeenthainews.com/lifestyle/14543_20210331
https://www.silpa-mag.com/culture/article_2959#google_vignette
https://www.scimath.org/article-science/item/4782-2015-10-07-03-09-35
