วันพืชมงคล – คำพยากรณ์การเกษตรปีมะโรง
รูปชาวนาจูงวัวในหน้าแรกของปฏิทินและตำราน่ำเอี๊ยง วันพืชมงคลปี 2567 นี้ ตรงกับ วันที่ 10 พฤษภาคม 2568 ที่มาประเทศในแถบเอเชียมีวัฒนธรรมการทาน “ข้าว” เป็นอาหารหลัก จึงให้ความสำคัญกับการทำนาเป็นอย่างมาก เราสามารถพบเห็นประเพณีการแรกนาขวัญได้ในหลายประเทศ เช่น ไทย จีน เมียนมาร์ เวียดนาม ซึ่งถือเป็นประเพณีศักดิ์สิทธ์เคียงคู่เกษตรกร เพื่อสร้างความสิริมงคลและเสริมขวัญกำลังใจให้เกษตรกรว่าการทำนาจะได้ผลผลิตดีและอุดมสมบูรณ์ก่อนเริ่มทำการเพาะปลูก พิธีแรกนาขวัญพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระบรมราชาธิบายไว้ในพระราชนิพนธ์เรื่อง “พระราชพิธีสิบสองเดือน” ว่า “การแรกนาที่ต้องเปนธุระของผู้ซึ่งเป็นใหญ่ในแผ่นดิน เป็นธรรมเนียมมีมาแต่โบราณ เช่นในเมืองจีน สี่พันปีล่วงมาแล้ว พระเจ้าแผ่นดินก็ลงทรงไถนาเองเป็นคราวแรก พระมเหษีเลี้ยงตัวไหม ส่วนจดหมายเรื่องราวอันใดในประเทศสยามนี้ ที่มีปรากฎอยู่ในการแรกนานี้ก็มีอยู่เสมอเปนนิจไม่มีเวลาเว้นว่าง ด้วยการซึ่งผู้เป็นใหญ่ในแผ่นดินลงมือทำเองเช่นนี้ ก็เพื่อจะให้เป็นตัวอย่างแก่ราษฎร ชักนำให้มีใจหมั่นในการที่จะทำนา…” พระเจ้าแผ่นดินจีนที่ทรงกล่าวถึงคือหวงตี้ (黃帝) ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ริเริ่มอารยธรรมจีน ส่วนพระมเหสีคือเหลยจู่ (嫘祖) ผู้คิดค้นการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและสอนให้ราษฎรทำเครื่องนุ่งห่ม คตินี้ถูกสืบต่อมาถึงยุคหลังเกิดเป็นพิธีไถนาก่อนการเพาะปลูกช่วงฤดูใบไม้ผลิของจีนที่เรียกว่า ชินเกิงจี๋เถียน (耤田親耕) เพื่อเป็นสัญญาณว่า ถึงฤดูกาลแห่งการทำนาแล้ว โดยฮ่องเต้จะประคองคันไถเทียมวัวหรือควายไถพรวนดินและโปรยหว่านเมล็ดพันธุ์พืชเพื่อเป็นแบบอย่างแก่เกษตรกร โดยมีขุนนางเป็นผู้ติดตามในการประกอบพิธี นับเป็นการแสดงให้เห็นว่าฮ่องเต้ทรงให้ความสำคัญกับการเกษตรอันเป็นรากฐานความมั่นคงด้านอาหารของแผ่นดิน พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญพิธีแรกนาขวัญนับเป็นประเพณีร่วมในหลายประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยอาจมีรายละเอียดแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ เช่น ประเทศเวียดนาม ในทุกๆ …